Naučnici na pragu revolucionarnog otkrića: LITIJUM HLORID – POTPUNO NOVO I OBEĆAVAJUĆE SREDSTVO PROTIV VAROE!

Pored 25 molarne koncentracije litijum hlorida koja se koristila i pokazala efikasnoj u početnoj studiji, naučnici su koristili i dvije, četiri i deset molarnih koncentracija kako bi se odredio najniži prag efikasnosti. Rezultati su potvrdili otkrića prethodne studije i pokazale značajne efekte u uništavanju varoe u slučajevima kada su zaražene pčele bile izložene i do dvije molarne koncentracije litijum hlorida

Posljednjih nekoliko godina u naučnim krugovima bilo je dosta priče o alarmantnom stanju u kojem se svjestko pčelarstvo trenutno nalazi. Znamo koliko su pčele važe u oprašivanju usjeva i divljih biljaka, a posljednji izvještaji o masovnim gubicima pčelinjih zajednica uznemirili su pčelare, naučnike i poljoprivrednike širom svijeta.

Infestacija ektoparazitskim napasnikom varoe u kombinaciji sa drugim pčelinjim bolestima je identifikovana kao glavni pokretač opasnih zdravstvenih problema ovih oprašivača. Pčele igraju centralnu ulogu kao oprašivači poljoprivrednih dobara, a njihov doprinos američkoj ekonomiji na godišnjem nivou se procjenjuje na oko 285 milijardi dolara. Njihova vrijednost za ekosistem leži u činjenici da oprašuju više od 90% biljnih vrsta koji su nam neophodne za normalan i zdrav život.

Uzimajući u obzir rasprostranjenost ovog problema, zapanjuje činjenica da se većina sintetičkih sredstava koji se koriste za suzbijanje varoe bazira na tek nekoliko jedinjenja poput organofosfata, nekim piretroidima i amitrazom. Štaviše, u posljednjih dvadeset i pet godina nije registrovano nijedno novo jedinjenje koje je ulazilo u sastav preparata protiv varoe.

Alternativna upotreba organskih kiselina i esencijalnih ulja, nažalost, rezultirala je primjenjivom i nedosljednom efikasnošću. Uprkos sve većim naporima da se napokon stane u kraj varoi, skoro svakodnevno iz evropskih i sjevernoameričkih zemalja pristižu vijesti o velikim gubicima pčelinjih kolonija. Sve ovo jasno pokazuje da će se u budućoj borbi protiv varoe morati hitno stvoriti nova i efikasnija oružja.

Metoda vrijedna Nobelove nagrade

Po prvi put je naučnicima na Univerzitetu u Štutgartu pošlo za rukom da razviju potencijalno sredstvo koje treba pčelinja društva u košnicama da konačno oslobodi varoe jednostavnim dodavanjem u prihranu. Kod nove obećavajuće supstance, radi se o lako dostupnom litijum hloridu, koji je nakon 25 godina istraživanja i eksperimentisanja postao novo aktivno sredstvo u globalnoj borbi protiv parazita varoe i koje ima potpuno drugačiji efekat od prethodnih. Nedavno su počeli i razgovori sa pojedinim kompanijama u cilju masovne proizvodnje i dobijanja odobrenja za njihovu primjenu.U pitanju je jedno veoma jeftino i aktivno sredstvo koje, na osnovu podataka do kojih su došli naučnici ne izaziva nikakve neželjene reakcije kod pčela, pčelara ili potrošača, a lako je za primjenu.

Tokom istraživanja, njemački naučnici su koristili dvije kontrolne grupe pčela koje su bile zaražene varoom.

“Litijum hlorid se može dodavati pčelama u prihranu, a tokom naših istraživanja otkrili smo da čak i veoma male količine soli, odnosno litijum hlorida mogu biti sasvim dovoljne da u roku od tri dana ubiju svu varou koja se nalazila na pčelama, i to bez ikakvih štetnih podljedica ili neželjenih efekata po pčele – rekao je vođa stuidije dr. Peter Rosenkranc.

“Zajedno sa biotehnološkim start-upom SiTOOLS Biotehom (Biotechnologie-Startup SITOOLs Biotech), namjeravli smo da iskoristimo RNA (Ribonukleinska kiselina) metod interferencije, kako bismo selektivno isključili gene varoe. Ovaj metod je dobio Nobelovu nagradu za medicinu 2006. godine i od tada se koristi u cijelom svijetu u borbu protiv bolesti – objašnjava Rosenkranc.

Fragmeni RNK se daju pčelama kroz sirup, a zatim ih varoe uzimaju preko krvi pčele. U vaori zatim fragmenti genskog lanca ciljano gase životno važne gene parazita. Da bi se litijum hlorid okarakterisao kao novo i čudotvorno sredstvo za borbu protiv parazita trebalo je skoro dvije godine. Istraživači su koristili hemikaliju kao pomoć u izolaciji fragmenata RNK, koji se koriste za isključivanje uticaja na gene u pčelinjem tijelu.

“Za pčele, ovi fragmenti RNK su bezopasni, jer oni stupaju u interakciju isključivo sa varoaspecifičnim genom parazita. Međutim, u probavnom traktu varoe, centralni metabolični procesi su poremećeni, a parazit na kraju bude ubijen – kazuje dr. Peter Rozenkvarc.

Skoro stopostotna efikasnost

Kako bi potkrijepili primarne rezultate, njemački naučnici su se fokusirali na provođenje eksperimenata nad zaraženim pčelama koje su se nalazile u kavezima i koje su putem šećerne vode hranjenje različitim koncentracijama litijum hlorida.

Pored 25 molarne koncentracije litijum hlorida koja se koristila i pokazala efikasnoj u početnoj studiji, naučnici su koristili i dvije, četiri i deset molarnih koncentracija kako bi se odredio najniži prag efikasnosti. Rezultati su potvrdili otkrića prethodne studije i pokazale značajne efekte u uništavanju varoe u slučajevima kada su zaražene pčele bile izložene i do dvije molarne koncentracije litijum hlorida.

Veće molarne koncentracije od 10 do 25 molarnih jedicina povećale su smrtnost parazita i do 96%, što je zaključeno na samom kraju eksperimenta. U kontrolnim eksperimentima bez administracije litijum hlorida, smrtnost varoe je u prosjeku iznosila oko 9.3%.

Na osnovu ovih rezultata, Peter Rozenkranc i njegov tim su zaključili da je se najefikasniji rang primjene litijum hlorida u liječenju vaore kreće između 2 do 25 molarnih jedinica.

Komercijalna upotreba uprkos skepticizmu?

Prema riječima istraživača, litijum hlorid bi se veoma brzo mogao staviti u komercijalnu primjenu. Ovaj budući preparat će se veoma lako pčelama davati putem hrane, neće se nakupljati u vosku, siguran je za sisare i bit će relativno niske cijene.

Ipak, neki naučnici su još uvijek skeptični i traže dodatne analize koje bi sa sigurnošću potvrdile da litijum hlorid neće imati negativni efekat u medu.

“Jednom aplikacijom oksalne kiseline možemo uništiti i do 97% varoe u ćelijama. Primjena oksalne kiseline traje oko pet minuta i radi se o već registrovanom preparatu koji se već godinama koristi na pčelinjacima širom svijeta.

“Smatram da bi korištenje litijum hlorida u tretiranju pčelinjaka bilo dosta komplikovan proces i sumnjam da bismo postigli isti nivo kontrole u odnosu na oksalnu kiselinu. Također, tu je i problem registracije preparata i potencijalnog zagađivanja meda proizvodima koji se tu ne bi trebali nalaziti – smatra Fransis Ratnieks, profesor apikulture na Univerzitetu u Saseksu, koji je istakao svoj skepticizam vezano za ovaj novi preparata. (bhpčelar)